Համաշխարհային օվկիանոսի առաջին հետազոտողները եղել են ծովագնացները։ Շուրջերկրյա ճանապարհորդության ժամանակաշրջանում ուսումնասիրվել են մայրցամաքներ, օվկիանոսներ և կղզիներ։ Հնդկական օվկիանոսը Երկրի՝ մեծությամբ 3-րդ օվկիանոսն է, որը ծածկում է մոլորակի ջրային մակերևույթի մոտ 20%-ը։ Հրաբխային ակտիվությունն օվկիանոսի ընդերքում բավական հաճախ հանդիպող երևույթ է։ Շատ ցամաքային հրաբուխներ ժամանակին եղել են ջրի տակ։ Մոտ 3.5 միլիարդ մարդու համար օվկիանոսը սննդի հիմնական աղբյուրն է։ Ամենաբարձր ցունամին եղել է մոտ 60 մ, այն դեպքում, երբ օվկիանոսի ընդերքում հաճախ գրանցվում են 100 մ և ավելի բարձրությամբ ալիքներ։ Ներկայումս օվկիանոսի ջրերում բնակվում է Երկրի վրա գոյություն ունեցող բոլոր կենդանատեսակների մոտ 70%-ը։ Յուրաքանչյուր տարի օվկիանոս է նետվում 3 անգամ ավելի շատ աղբ, քան ձկների քաշն է, որոնց որսում են։ Խաղաղ օվկիանոսի հյուսիսում լողում է հարյուր միլիոնավոր տոննա աղբից կազմված հսկայական կույտ։

Ածական
Ամեն մի առարկա, լինի անձ, կենդանի, թե անշունչ մի իր, ունի իր հատկանիշները:

Առարկայի հատկանիշ (որպիսություն) ցույց տվող բառերը կոչվում են ածական կամ ածական անուն:

Continue reading »

Fill in much/many.
1. There are many pencils on the desk.
2. There isn’t much coffee in the cup.
3. How many pupils are there in your class?
4. How much is your new dress?
5. How much time have you got to write all the exercises?

Continue reading »

How many tress can you see?

How much money have you got?

How many eggs are there in the fright?

How many biscuits do you want?

How much bread have we got?

How much milk is there in the carton?

How many boys are there in your class?

How much butter is there?

How many books has he got?

How much milk is there?

3 cartons of milk.

How many oranges are there?

3 oranges.

How much bread is there?

2 loafs of bread

How much meat is there?

3 kilos of meat.

How many bananas are there?

3 bananas.

How much coffee is there?

1 can of coffee.

How many tomatoes are there?

4 tomatoes.

How many biscuits are there?

2 biscuits.

How much sugar is there?

1 kilo of sugar.

How many potatoes are there?

3 potatoes.

Միայն թե չասեք, թե արձագանքը հրաշալի բան է, չգովաբանեք, մեկ է՝ չեմ հավատա: Երեկ ինձ տարան ծանոթացնելու դրանցից մեկի հետ: Ես սկսեցի թվաբանական հասարակ հարցերից:
_ Ինչքա՞ն կլինի երկու անգամ երկու:
_ Երկո՜ւ,- պատասխանեց արձագանքը՝ պատասխանելուց առաջ նույնիսկ չմտածեց:
_ Ինչքա՞ն կլինի երեք անգամ երեք:
_ Երե՜ք,-ուրախ բացականչեց հիմար արձագանքը:
Պարզ էր, որ թվաբանությունից բան չի հասկանում: Ես էլ որոշեցի նրան հնարավորություն տալ, որ ուղղի իր սխալը, ասացի.
_ Լսի՛ր հարցը և մինչև պատասխանելը կարգին մտածի՛ր:
_ Ո՞ր ն է մեծ ՝ Հռոմը, թե՞ Կոմո լիճը:
_ Լի՜ճը,- պատասխանեց արձագանքը:
_ Դե լավ, հանգիստ թողնենք աշխարհագրությունը: Անցնենք պատմությանը:
_ Ո՞վ է հիմնադրել Հռոմը՝ Ռոմո՞ւլը, թե՞ Կեսարը:
_ Կեսա՜րը,- բղավեց արձագանքը:
Այստեղ ես շատ բարկացա և որոշեցի վերջին հարցը տալ նրան:
_ Մեզանից ո՞վ ավելի քիչ բան գիտի՝ ե՞ս, թե՞ դու:
_ Դո՜ւ,-հանգիստ պատասխանեց արձագանքը:
Չէ՜, միայն թե չասեք, թե արձագանքը հրաշալի բան է, չգովաբանեք, մեկ է՝ չեմ հավատա:

Continue reading »

1 A: Can I have a cup of tea please?

B: Here you are.

2 A: Here are three pieces (jars,cans,pieces) of cake,all for you.

B:Thank you,Grandma.You’re so king .

3 A: Can you buy a bottle (bottle,box,kilo) of milk,please?

B: Sure

4 A: We need a kilo (bowl,kilo,box) of meat.

B: OK

5 A: Can I have a glass (glass,kilo,carton) of water, please?

B: Yes,of course.

ԽԵՂՃ ՈՒՐՎԱԿԱՆՆԵՐԸ
Բորտ մոլորակի վրա ապրում էին ուրվականներ, շա՜տ ուրվականներ։ Ապրո՞ւմ էին։ Չէ՛,
ավելի ճիշտ՝ հազիվ էին իրենց գոյությունը քարշ տալիս, մի կերպ ծայրը-ծայրին էին հասցնում։
Բոլոր ուրվականների նման նրանք ապրում էին որտեղ պատահի՝ քարանձավներում, հին, կիսաքանդ ամրոցներում, դատարկ, լքված տներում, ձեղնահարկերում։ Կեսգիշերին նրանք
դուրս էին գալիս իրենց թաքստոցներից և ցրվում մոլորակով մեկ՝ վախեցնելու բորտացիներին։
Բայց բորտացիները նրանցից բոլորովին չէին վախենում։ Նրանք խելացի մարդիկ էին և
ուրվականներին չէին հավատում։ Երբ հանդիպում էին նրանց, այնքան էին ծիծաղում, մինչև ուրվականները, ամոթից կարմրելով, անհետանում էին։
Օրինակ՝ հենց ուրվականներից մեկը սկսում էր շղթաները զընգզընգացնել ու ճռռացնել,
հայտնվում էր բորտացիներից մեկն ու բղավում.
– Հե՜յ, ուրվակա՛ն, գոնե շղթաներդ մի քիչ յուղիր, թե չէ շատ են ճռճռում։
Իսկ երբ մեկ ուրիշ ուրվական, օրինակ, սկսում էր թափահարել իր ճերմակ սավանը…
իսկույն բորտացիներից մեկը, ավելի շուտ մի փոքրիկ տղա ձայն էր տալիս.
– Ի՜նչ ես դեսուդեն ընկնում, շուտ սավանդ բեր, մտցրու լվացքի մեքենայի մեջ։ Վաղուց
ժամանակն է, որ այն քիմմաքրման տանես։
Լուսադեմին ուրվականները վախեցած, հուսահատված վերադառնում էին իրենց
թաքստոցները և բողոքում.
– Սատանան գիտի, թե ինչ է կատարվում։ Պատկերացնո՞ւմ ես, թե ինձ ինչ ասաց մի
սինյորա, որ պատշգամբում նստած գիշերային զովն էր վայելում։ «Տե՛ս,- ասաց,- չուշանաս, քո ժամացույցը ետ է մնում։ Մի՞թե ձեր ուրվականների մեջ մի ժամագործ չկա, որ վերանորոգի այն»։
– Իսկ ի՞նձ։ Նրանք ինձ համար մի գրություն էին թողել, կոճգամով դռանն էին փակցրել։ Եվ գիտե՞ս, թե այնտեղ ինչ էր գրված։ «Հարգելի սինյոր ուրվական, երբ ավարտեք Ձեր զբոսանքը, դուռը կփակեք։ Անցյալ գիշեր դուռը բաց էիք թողել, թափառական կատուները տուն էին մտել և խմել իմ փիսիկի կաթը»։
– Ոչ մի հարգանք ուրվականների նկատմամբ։
– Ոչ մի պատկառանք։
– Պետք է ինչ-որ բան ձեռնարկենք։
– Օրինակ ի՞նչ։
Ինչ-որ մեկն առաջարկեց բողոքի ցույց կազմակերպել, մեկ ուրիշը՝ խփել մոլորակի վրա
եղած բոլոր զանգերը, որ բորտացիները չկարողանան քնել։ Վերջապես խոսքը հասավ ամենածեր և ամենաիմաստուն ուրվականին։
– Տիկնայք և պարոնայք,- ասաց նա՝ կարկատելով իր հնամաշ սավանի ծակերը,-
թանկագին բարեկամներ, ոչ մի բան չենք կարող անել։ Բորտացիներին այլևս չենք կարող վախեցնել։ Երբե՛ք։ Նրանք ընտելացել են մեր աղմուկին, գիտեն մեր բոլոր հնարքները, և մեր բողոքները նրանց չեն հուզի։ Ո՛չ, մենք այստեղ այլևս անելիք չունենք…
– Ի՞նչ է նշանակում՝ «այստեղ»։
– Ուզում եմ ասել՝ այս մոլորակի վրա։ Պետք է արտագաղթել, հեռանալ այստեղից…
– Իհարկե, որ հայտնվենք մի մոլորակի վրա, որտեղ միայն մոծակներ ու ճանճե՞ր կան։
– Ոչ, պարոնայք, ես մի շատ հարմար մոլորակ գիտեմ։
– Եվ ինչպե՞ս է այն կոչվում։
– Այդ մոլորակի անունը Երկիր է։ Ես մի հավատարիմ ու վստահելի մարդուց իմացել եմ, որ Երկրի վրա միլիոնավոր երեխաներ են ապրում, որոնք հենց լսում են ուրվականների մասին, վախից գլուխները բարձի տակ են թաքցնում։
– Ի՜նչ հրաշալի բան է։
– Չի՜ կարող պատահել։
– Ինձ այդ մասին պատմել է մի մարդ,- շարունակեց ծեր ուրվականը,- որը կյանքում երբեք սուտ չի խոսում։
– Դե լավ, ուրեմն եկեք քվեարկենք։ Քվեարկենք։
– Ինչի՞ համար քվեարկենք։
– Ո՞վ է համաձայն, որ տեղափոխվենք Երկիր մոլորակ, թող թափահարի իր սավանը։
Սպասեք հաշվեմ. մեկ, երկու, երեք… քառասուն … քառասուն հազար… քառասուն միլիոն… Իսկ ո՞վ է դեմ. մեկ, երկու… Դե ինչ, ճնշող մեծամասնությամբ որոշումն ընդունվեց, գնում ենք։
– Իսկ նրանք, ովքեր դեմ էին, նո՞ւյնպես կարող են գնալ։
– Իհարկե։ Փոքրամասնությունը պետք է հետևի մեծամասնությանը։
– Ե՞րբ ենք մեկնում։
– Վաղը երեկոյան, մութն ընկնելուն պես։
Հաջորդ երեկոյան, դեռ Լուսինը չծագած (ի դեպ, Բորտ մոլորակում տասնչորս Լուսին կա, ու անհասկանալի է, թե ինչպես է նրանց հաջողվում պտտվել նույն մոլորակի շուրջը և չբախվել միմյանց), բորտացի ուրվականները շարք կազմեցին և թափահարեցին իրենց սավանները՝ մեծ, անաղմուկ թևերի նման… Եվ ահա նրանք թռան… Սպիտակ հրթիռների նման թռան դեպի տիեզերք։
– Իսկ ճանապարհից չե՞նք շեղվի
– Մի՛ վախեցեք, ծերուկն այնքան լավ գիտի երկնային ուղերթները, որքան իր մաշված
սավանի անցքերը…
Առաջին ավարտ
Լույսի արագությամբ շարժվելով՝ մի քանի րոպե անց բորտացի ուրվականները մոտեցան
Երկրագնդին և վայրէջք կատարեցին այն մասում, որ այդ պահին ստվերի մեջ էր, այդտեղ գիշերը
նոր էր սկսվում։
– Իսկ հիմա ցրենք մեր կուռ շարքերը և թռչենք տարբեր կողմեր,- ասաց ծեր ուրվականը։-
Յուրաքանչյուրը թող ուսումնասիրի իր շուրջը և գործի ըստ իրավիճակի։ Լուսադեմին
կհավաքվենք այստեղ և կքննարկենք դրությունը։ Համաձա՞յն եք։
Եվ ուրվականները հալվեցին գիշերային մթության մեջ։
Իսկ երբ լուսադեմին նորից հանդիպեցին, քիչ էր մնում ուրախությունից դուրս թռչեին
իրենց սավաններից։
– Տղանե՛ր, սա պարզապես դրախտ է։
– Ի՜նչ երջանկություն։
– Ի՜նչ տոն։
– Ո՞վ կմտածեր, որ այսքան շատ մարդ դեռ հավատում է ուրվականներին։
– Եվ ոչ միայն երեխաները, այլ նաև մեծահասակները։
– Եվ նույնիսկ կրթված մարդիկ։
– Ես մի դոկտորի վախեցրի։
– Իսկ ես՝ նախարարի։ Վախից նույնիսկ նրա մազերը ճերմակեցին։
– Վերջապես մեզ համապատասխան մոլորակ գտանք։ Ես կողմ եմ, որ մնանք այս
մոլորակում։
– Ե՛ս էլ։
– Ե՛ս էլ։
Այս անգամ քվեարկելիս ծածանվեցին բոլոր սավանները, ոչ մեկն անշարժ չմնաց։
Երկրորդ ավարտ
Լույսի արագությամբ շարժվելով՝ մի քանի րոպե անց բորտացի ուրվականներն արդեն
շատ հեռու էին իրենց մոլորակից։ Ցավոք սրտի, մեկնումից առաջ խառնաշփոթի մեջ ոչ ոք
չնկատեց, որ շարասյան առջևում հայտնվել էին հենց այն ուրվականները, որոնք դեմ էին երկիր
թռչելուն։ Իսկ դրանք հենց երկրային ուրվականներ էին։, ավելի ճիշտ՝ միլանցի ուրվականներ,
որոնք փախել էին Լոմբարդիի մայրաքաղաք Միլանից՝ չդիմանալով հոտած պոմիդորների
տարափին, որ նրանց վրա էին նետում տղաները։ Ուրվականները թաքուն եկել էին Բորտ
մոլորակ և թաքնվել տեղացի ուրվականների մեջ։ Եվ տուն վերադառնալու մասին նրանք,
բնականաբար, լսել անգամ չէին ուզում։ Իսկ եթե որևէ մեկն իմանար, որ նրանք երկրացի
ուրվականներ էին, նրանց վիճակը լավ չէր լինի։ Ու այդ ժամանակ նրանք մտածեցին… Ինչ որ
մտածեցին, այն էլ արեցին։
Նրանք շարասյան գլուխն անցան։ Բոլորը ենթադրում էին, որ ծեր, իմաստուն ուրվականն է
ցույց տալիս ճանապարհը, իսկ նա թռչելիս ննջում էր։ Իսկ երկրացի ուրվականները, Երկիր
թռչելու փոխարեն, փոխեցին ճանապարհը և ուղղություն վերցրին դեպի Պիկյո մոլորակ, որը
գտնվում էր երեք հարյուր միլիոն միլիարդ կիլոմետր և յոթ սանտիմետր հեռավորության վրա։
Այդ մոլորակում միայն ինչ-որ խոսող գորտեր էին ապրում։ Բորտացի ուրվականներն այնտեղ
վատ չէին ապրում, համենայն դեպս մի քանի հարյուր տարի։ Իսկ հետո գորտերն էլ դադարեցին
վախենալ նրանցից։
Երրորդ ավարտ
Լույսի արագությամբ շարժվելով՝ մի քանի րոպե անց բորտացի ուրվականները հայտնվեցին
Լուսնի մոտ և արդեն պատրաստվում էին վայրէջք կատարել Երկրի վրա և իրենց գործին անցնել,
երբ հանկարծ տեսան, որ Երկրից դերի իրենց է թռչում ուրվականների նույնպիսի մի հոծ
շարասյուն։
– Հե՜յ, ովքե՞ր եք։
– Իսկ դո՞ւք ովքեր եք։
– Դա ազնիվ չէ, մենք առաջինը հարցրեցինք։
– Մենք ուրվականներ ենք, Երկիր մոլորակից։ Հեռանում ենք, քանի որ այստեղ այլևս ոչ ոք
մեզնից չի վախենում։
– Եվ դեպի ո՞ւր եք թռչում։
– Դեպի Բորտ մոլորակ։ Մեզ ասել են, որ այնտեղ մարդիկ կան, ում կարելի է վախեցնել։
– Դժբախտնե՜ր։ Իմացեք, որ մենք հենց այդ մոլորակից ենք հեռացել, քանի որ այնտեղ
ուրվականներն այլևս անելու բան չունեն։
– Գրողը տանի, բա ի՞նչ անենք։
– Եկեք միավորվենք և փնտրենք մի այնպիսի մոլորակ, որտեղ վախկոտներ են ապրում։
Մի՞թե ամբողջ Տիեզերքում չի գտնվի գոնե մի այդպիսի մոլորակ…
– Իհարկե, հենց այդպես էլ պետք է անել…
Այդպես էլ արեցին։ Բորտացի և երկրացի ուրվականները միավորվեցին, մի փոքր շեղեցին ճանապարհը և անհետացան Տիեզերքի խորքերում։

Չորրորդ ավարտ

Ուրվականները գնացին թռչելով տիեզերքում, շնչելու մասին էլ չէին մտածում, ուրվականներ են չէ՞։ Մենք Երկիր մոլորակից ենք, իսկ նրանք գալիս են Երկիր մոլորակ և մեզնից շատերն էլ չեն հավատում ու չեն վախենում ուրվականից։ Իսկ թե ծերունին ճիշտ է ասում, թե ոչ հստակ չգիտեմ։ Նրանք շեղվում են ու գնում Մարս։ Իսկ այնտեղ էլ բնակվում են այլմոլորակայինները, նույնպես մարդկանց ծիծաղի առարկա լինելով։ Սկսում են շշուկներ լսվել։ Բայց քիչ հետո, մեկը մի քիչ համարձակություն է ձեռք բերում ու ասում․

— Դուք ովքե՞ր եք և ինչ․․․ եքք անումմ այստեղ,- վախվորելով հարցրեց նա։

— Փաստորեն մեզանից վախենում են հա՞։ Մենք ուրվականներն ենք, Բորտ մոլորակից։

— Իսկ մենք Գորտ մոլորակից ենք։ Կարելի է միասին ապրել։ Իմ անունը Բոբ է։

— Բոբ անունով մի եղբայր ունեմ, բայց նրան Բոբո էին ասում։ Երկար ժամանակ նրան չեմ տեսել -,ասաց ամենախելացի, բայց միևնույն ժամանակ ամենատգեղ ուրվականը։

— Լսի՛ր, քո անունը պատահաբար Մոբ չէ՞։

— Այո, իհարկե ես Մոբն եմ, պարոն և տիկին Տոնիտաների դուստրը։

— Ես գիտեի, որ դու ես Մոբ, շատ ես փոխվել։

— Բոբ՜։

Եվ այսպես երեխաներ ուրվականները ընկերանում են Մարսեցիների հետ և ապրում ուրախ ու երջանիկ։ Գիտեք ի՞նչ մի օր էլ երևի մարդկանց կծաղրեն։ Բայց դա արդեն այն ժամանակ, երբ հսկաները ապրեն քաղաքում։